Trong Đại Tập Kinh Đức Thế Tôn tán thán. Trì danh niệm Phật là Thiền vô thượng thậm thâm vi diệu.

Trích đoạn : Tịnh Độ Đại Kinh, giải diễn nghĩa . Tập 365
Hòa thượng Tịnh Không chủ giảng

Thời đại này chúng ta đã gặp, rất may mắn, chúng ta đã gặp được giáo huấn của thánh hiền, chúng ta gặp được kinh điển đại thừa, đây là điều vô cùng may mắn. Vì sao vậy? Vì có thể y theo những giáo huấn điển tịch này để ra khỏi cảnh khó khăn hiện tại. Gặp được tịnh tông là điều hiếm có, khiến chúng ta có cơ hội ngay trong đời này, có thể vãng sanh thế giới Cực Lạc. Thế giới Cực Lạc là nơi có không biết bao nhiêu người trong biến pháp giới hư không giới muốn đến, mà không gặp được nhân duyên này. Trong một đời viên thành Phật đạo, đến đâu để tìm cơ hội này? Thật không tìm được.
Pháp môn này phàm phu một đời thành tựu không khó, điều kiện rất đơn giản: thật tin, thật muốn đi và đồng ý niệm Phật liền có thể vãng sanh. Then chốt ở đây chính là một chữ “chân”. Quý vị phải dùng chân tâm. Vọng tâm là không cung kính, không tôn trọng, giống như trò đùa vậy. Như vậy thì không thể vãng sanh, chỉ là trồng chút thiện căn, chứ đời này thì không thể thành tựu. Đời này có thể thành tựu là phải tính tấn tu hành. Tôi thật tin, thật muốn đi và thật tâm niệm Phật.
Nên toạ trong chữ toạ thiền không nhất định là chỉ cho việc ngồi thiền, mà là lấy ý của chữ này. Toạ nghĩa là gì? Toạ là bất động. Toạ ở đây chính là bất động. Không phải thân bất động. Thân không phải ta, nó động hay không động thì có liên quan gì? Quan trọng là tâm bất động. Trong kinh đại thừa thường nói, đi đứng ngồi nằm đều là thiền. Chúng ta đi, đứng, ngồi hay nằm ngủ trên giường hết thảy đều là thiền, tâm bất động. Trú tâm ở một cảnh giới. Ngày nay chúng ta toạ thiền chính là trú tâm trên Phật A Di Đà. Đi đứng nằm ngồi trong tâm chỉ có Phật A Di Đà, ngoài Phật A Di Đà ra thì không có gì cả, như vậy là đang ở trong thiền định. Thiền này trong Đại Tập Kinh Đức Thế Tôn tán thán. Ngài nói trì danh niệm Phật là thiền vô thượng thậm thâm vi diệu. Điều này được nói ra từ kim khẩu của Đức Thế Tôn. Thiền trong đại thừa thường nói nó cao hơn pháp môn khác một bậc, nhưng niệm Phật là thiền vô thượng thậm thâm vi diệu, so với thiền lại cao hơn một bậc.
“Cụ viết thiền na”. Người xưa thích đơn giản, nên đã lược bớt âm đuôi chỉ dùng một chữ thiền, ý là tịnh lự. Tịnh là tâm thanh tịnh. Chế tâm một chỗ là tịnh, cho nên nó là “chỉ”. Lự là “quán”. Tâm của họ không phải chết, cũng không phải không, nó có cảnh giới, nên giữ ở cảnh giới này. Cảnh giới của người niệm Phật chính là một câu danh hiệu Phật A Di Đà, hoặc là Nam Mô A Di Đà Phật cũng được. Mọi lúc mọi nơi, mỗi niệm đều giữ chặt câu danh hiệu này, không cho phép bất cứ tạp niệm nào xen vào, như vậy công phu niệm Phật chúng ta sẽ thành tựu, chắc chắn chúng ta được vãng sanh tây phương Cực Lạc, nhất định được vãng sanh. Lúc này niệm Phật, một niệm tương ưng một niệm Phật, niệm niệm tương ưng niệm Phật, đây gọi là biết niệm. Đại đa số người không biết niệm, miệng thì niệm Phật nhưng vẫn còn rất nhiều tạp niệm trong đó, nghĩ điều này, nghĩ cái kia, làm phá hoại toàn bộ công phu niệm Phật mà tự mình không hề hay biết, cứ cho rằng mình là người niệm Phật. Tôi ngày ngày niệm Phật, mỗi ngày niệm biết bao nhiêu vạn danh hiệu Phật. Nhưng không biết trong bao nhiêu vạn thanh Phật hiệu đó có hoài nghi, có tạp niệm nên đã bị phá hoại mất hết rồi. Niệm Phật như vậy không phải là thiền.
Nếu niệm Phật chuyên chú vào một niệm, không có hoài nghi, không có tạp niệm thì đó là thiền. Niệm Phật như vậy chính là điều đức Thế Tôn nói thiền vô thượng thậm thâm vi diệu. Nên cần phải hiểu ý nghĩa của thiền.
Phật pháp đại thừa có tám vạn bốn ngàn pháp môn, tất cả đều là tu thiền, nghĩa là dùng tám vạn bốn ngàn phương pháp tu thiền khác nhau. Tu tịnh lự, tu tư duy tu, cho nên pháp môn là bình đẳng không có cao thấp, vì sao vậy? Vì đều có thể được thiền định, đều có thể khai ngộ, đều có thể minh tâm kiến tánh. Vì chúng sanh căn tánh không đồng, nên tu học có khó dễ khác nhau, khác biệt rất nhiều. Phật A Di Đà vì phổ độ chúng sanh mà đề xuất một phương pháp gọi là trì danh niệm Phật. Phương pháp này dể dàng, đơn giản, ai cũng tu được, và nó rất thù thắng. Chỉ cần như lý như pháp thì đây chính là thiền vô thượng thậm thâm vi diệu. Nếu niệm Phật có tạp niệm thì không phải là thiền, trong thiền không cho phép có tạp niệm và hoài nghi. Không hoài nghi, không tạp niệm chính là nhất tâm bất loạn, nhất tâm bất loạn chính là thiền vô thượng thâm diệu, nhất tâm trú trên danh hiệu Phật.